Ik heb de afgelopen dagen (naar aanleiding van de gebeurtenissen in Parijs) veel gesproken over radicalisering en terrorisme. Hoe kan het toch, dat mensen die opgroeien in West-Europa, tot zulke extreme daden overgaan? West-Europa, waar we alles hebben wat ons hartje begeert. Vrijheid, rijkdom, veiligheid en vrede.

De vraag is wat mij betreft niet meer of we het wel genoeg waarderen (ik vind zelf van niet). De vraag is wat mij betreft of het nog wel zo is. Het is al lang duidelijk dat de rijkdom ook in Nederland slecht verdeeld is en velen onder de armoedegrens leven. Volgens de algemene opinie is dit niet mogelijk, of anders in ieder geval je eigen schuld!

Ik heb het toch vaak anders gezien. Ik heb zoveel jongeren mijn lunch gegeven en daarna begeleid naar de voedselbank, omdat ze al een week (of langer) niet gegeten hadden. Ja, ze hebben recht op een uitkering. Maar pas nadat ze een zoekperiode van 1 maand hebben volbracht. Als je daarbij bedenkt dat jongeren de stap naar een uitkering vaak pas zetten op het moment dat ze echt niet meer weten hoe het anders op te lossen, is een maand lang hoor. Een maand zonder inkomen, deurwaarders die aan de deur kloppen, veel stress, honger.. Daar zou iedereen zichzelf tegenkomen. Sommigen vluchten terug in hun schulp, anderen worden verdrietig en weer anderen worden boos..

Maar ook dat zouden ze hebben verdiend.. Dan moeten ze maar gaan werken, is een veel gehoorde opmerking. Laat dat nou precies zijn, wat de meesten graag zouden willen, een baan! Geld verdienen en je nuttig maken.

Maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Sommige jongeren hebben slechts een duwtje in de juiste richting nodig, wat hulp bij het maken van een goed CV en een goede brief. (Ik ben daar trouwens elke keer weer verbaasd over. Behandelen ze dat niet meer op school? Zou een mooie opdracht zijn voor Nederlands, Maatschappijleer, noem maar op. Maak een CV en een goede sollicitatiebrief. Daar heb je in de praktijk echt wat aan!)

Andere jongeren zijn letterlijk maanden of jaren bezig voordat ze een baan vinden. Steeds vaker is dat een gebrek aan banen op een bepaald niveau. Zeker als je een bepaalde leeftijd hebt bereikt. Een deel van de jongeren die ik begeleid heb, worden daarbij vanuit hun omgeving ‘opgehitst’ met de mededeling dat het komt door hun achtergrond. Dat ze toch geen kans hebben, omdat ze de verkeerde achternaam hebben. Dat het discriminatie is. Ik geloof zeker dat dit vaker aan de orde is, dan we zouden willen in Nederland. Ik geloof ook dat je dan een keuze hebt om daar mee om te gaan (ook al is het niet eerlijk): opgeven/klagen of 2x zo hard werken.

Bij veel jongeren leidt het in eerste instantie tot een slachtofferrol. Een goede jongerenwerker krijgt ze daar wel weer uit gecoacht. Sommige ouders ook trouwens, maar die jongeren zag ik niet als jongerenwerker.

Bij sommige jongeren (en vast ook volwassenen) nestelt dit gevoel van uitsluiting en discriminatie zich zo diep, dat het zich omzet in boosheid richting de maatschappij die daar volgens hen schuld aan is. Kwetsbare jongeren met die instelling zijn gevoelig voor de invloed van radicalen en extremisten (in welke vorm dan ook). Als je toch niks te verliezen hebt.. en zij beloven je een goed leven..

Dit wetende.. is er dan iets wat we kunnen doen? De saamhorigheid die ik afgelopen week heb zien ontstaan, is precies wat we kunnen doen. Mensen het gevoel geven dat we 1 zijn, dat we samen staan en samen vechten. Nu in deze situatie en hopelijk in de toekomst niet alleen naar aanleiding van iets vreselijks maar ook steeds meer vanuit onszelf.